Διάβασα χθες στο διαδίκτυο (kathimerini.gr) τη συνέντευξη που παραχώρησε στην Ελένη Τζαννάτου ο διάσημος Γαλλοκαναδός πιανίστας Alain Lefèvre, στην οποία εξυμνεί την Ελλάδα και εξηγεί τους λόγους για τους οποίους επέλεξε να ζήσει μόνιμα στην Αθήνα.
Συγκινήθηκα από το ακόλουθο απόσπασμα της συνέντευξής του:
“Δημοσιογράφος: Από όλους τους ανθρώπους που έχετε συναντήσει στην πορεία σας, ποιον ή τι κρατάτε περισσότερο;
Alain Lefèvre: Θα μπορούσα να ξοδέψω δέκα λεπτά προσπαθώντας να σε εντυπωσιάσω με ονόματα. Αλλά το εντυπωσιακότερο για μένα ήταν όταν συνάντησα κάποια νεαρά παιδιά σε μία φυλακή ανηλίκων που τους μαθαίναμε κλασική μουσική. Μία μέρα μου έγραψαν ένα κομμάτι. Δάκρυσα. Γιατί αυτά τα παιδιά που ήταν έφηβοι και οι ζωές τους ήταν δύσκολες, μου έγραψαν μουσική. Αυτό για μένα ήταν από τα πιο σημαντικά πράγματα.”
Ο συνομιλητής ξάφνιασε τη δημοσιογράφο με την απάντησή του και σίγουρα δεν την εντυπωσίασε. Όντως, δεν εντυπωσιάζει μια τέτοια απάντηση. Όλοι θα περιμέναμε, ν᾽ ακούσουμε ονόματα “πιασάρικα”, που μοστράρουν συνεχώς στις οθόνες μας και αποτελούν τα πρότυπα της κοινωνίας που ζούμε, ιδιαίτερα των νέων ανθρώπων, με τον “ιδιαίτερο” τρόπο ζωής και έκφρασης.
Προκλητικός, λοιπόν, ο κ. Lefèvre με τη συγκεκριμένη απάντηση, αφού προκάλεσε έστω κάποιους αναγνώστες της “ιντερβίωσης” του, εννοείται τους καλή τη προθέσει, να σκεφτούν τον “le marginal”, για να θυμηθούμε και τη γνωστή ταινία με τον Alain Delon, τον άνθρωπο δηλαδή του περιθωρίου και το ρόλο που αυτός τολμά να διαδραματίσει στη ζωή μας, αλλά κι εμείς τολμούμε να τον αγνοούμε εσκεμμένα και κατ᾽ επανάληψη.
Μιλάω για τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας, που ξεχάσαμε να του πούμε ακόμη και μια τυπική καλημέρα, όταν τον συναντήσαμε στην είσοδο της πολυκατοικίας. Τον άνθρωπο που είδαμε να κλαίει στο δρόμο, γιατί έχασε τη δουλειά του. Το μαθητή που πληροφορηθήκαμε από τα ΜΜΕ ότι λιποθύμησε στην τάξη από ασιτεία. Την κοπέλα που δεν την ξανάδαμε στη γειτονιά μας, γιατί έμπλεξε με παλιοπαρέες και τώρα εκτίει την ποινή της στη φυλακή. Τα παιδιά που καθημερινά απαριθμούμε νεκρά, καταπλακωμένα από τα συντρίμμια των πολυκατοικιών στην γείτονα χώρα και πόσα άλλα στο Βορρά, από το βόλι του εχθρού, στην εμπόλεμη ζώνη, που καλά κρατεί!
Στην τρίτη Κυριακή του Τριωδίου βιώνουμε υπερχρονικά την έσχατη κρίση του δικαιοκρίτη Χριστού. Η σκηνή που περιγράφει το Ευαγγέλιο εντυπωσιάζει. Ο δίκαιος Κριτής, καθήμενος “ἐπί θρόνου δόξης”, καλεί “ἔμπροσθεν αὐτοῦ πάντα τά ἔθνη” και εξαγγέλλει την τελική κρίση Του, αυτό που ονομάζουμε “Δευτέρα Παρουσία”.
Για να κατανοήσουμε καλά τις κατηγορίες των ανθρώπων που αναφέρει το ευαγγέλιο, αυτές επαναλαμβάνονται αρκετές φορές, έτσι απλά, για να εμπεδώσουμε το ανάγνωσμα, έστω και ακουστικά. Απορία καταλαμβάνει και τις δύο κατηγορίες ανθρώπων που κρίνονται, τους καλούς και τους κακούς, τους δίκαιους και τους αμαρτωλούς. Πότε σε είδαμε …
Τα πράγματα αλλάζουν άρδην. Ποιος το φανταζότανε! Ο Κριτής, να παραδώσει την κρίση στους αδίκως κρινόμενους και περιθωριοποιημένους κι αυτοί πλέον να γίνουν το νέο κριτήριο σωτηρίας μας και οι κριτές μας! Οι πεινασμένοι, οι διψασμένοι, οι ξένοι, οι γυμνοί, οι ασθενείς κι οι φυλακισμένοι. Έξι κατηγορίες ανθρώπων του σύγχρονου κοινωνικού περιθωρίου!
Κι όμως αυτοί, επειδή αδικήθηκαν από μας τους ίδιους, περισσότερο ή λιγότερο, επιστρέφουν, για να συμμετάσχουν στην κρίση μας, για να μας αναγνωριστεί, φευ εις το διηνεκές, παθητικό από την παντελή έλλειψη έργων αγάπης.
Η δική μας θέληση, εδώ και τώρα, θα καθορίσει το μέλλον μας, το αιώνιο, διότι, αν λάβουμε σοβαρά υπόψη του την προειδοποιητική αυτή πληροφορία της ευαγγελικής περικοπής της Κρίσεως, θα βιώνουμε “ὅσα ἐστίν ἀληθῆ, ὅσα σεμνά, ὅσα δίκαια, ὅσα ἀγνά, ὅσα προσφιλῆ, ὅσα εὔφημα”.
Ας ευθυγραμμιστούμε με την ευαγγελική προτροπή, ώστε στάση ζωής να γίνει ο χορτασμός των πεινασμένων, το πότισμα των διψασμένων, η φιλοξενία των αστέγων, το ντύσιμο των γυμνών, η επίσκεψη των ασθενών και φυλακισμένων, κατά προτίμηση χωρίς τυμπανοκρουσίες και δημοσιεύσεις, αλλά σαν ελάχιστη αναγνώριση της παρουσίας των ανεκτίμητων αυτών αδελφών, που έχουν τόσο ανάγκη από τη δική μας φιλόστοργη και διακριτική προσέγγιση.
Αν ακόμη διερωτόμαστε, γιατί η εκτίμηση του Κυρίου στρέφεται τόσο έντονα και επιτακτικά στην προσφορά αγάπης προς τους ελαχίστους και περιθωριοποιημένους αδελφούς μας, ίσως, γιατί στην φτώχεια εκείνων ανακαλύπτουμε την γνησιότητα της απλότητας που αφήνει ακάλυπτη την αληθινή μας όψη, τη δική μας πνευματική γύμνια ή το δικό μας μεγαλείο ανθρωπιάς και φιλανθρωπίας, απαλλαγμένο από τα φτιασιδώματα της υλικής και της πνευματικής ματαιοδοξίας και αυτοπροβολής.
Ίσως, γιατί στην μορφή των ελαχίστων αδελφών του Χριστού έχει ζωγραφιστεί η πραγματική εικόνα του Θεανθρώπου, το πρόσωπό Του, όχι εν δόξη, αλλά εν ατιμία, στο πάθος Του, σε τέτοιο βαθμό που και εμείς οι ίδιοι να αναρωτιόμαστε, “πού έδυ σου το κάλλος;”
Ίσως, γιατί ακόμη, αν δε σπουδάσουμε την ανθρώπινη ύπαρξη, τον εαυτό μας, δια του “γνώθι σαυτόν”, αλλά και τον άλλον, που είναι ο “έτερος εγώ”, δε θα μπορέσουμε ποτέ να δημιουργήσουμε την κοινωνία των ανθρώπων, που είναι η ουσιαστική κοινωνία του ανθρώπου με το Θεό, δια του συνανθρώπου, μιας και η σωτηρία, ακόμη κι αυτή η προσευχή μας, για να φτάσει στο Θεό, περνά μέσα από την καρδιά και την ψυχή του συνανθρώπου μας. Εναρμονιζόμενοι με τα λόγια του Κυρίου, έργω τε και λόγω, θα ακούσουμε, εν τέλει, την ευκταία φωνή Του: “Δεῦτε οἱ εὐλογημένοι τοῦ Πατρός μου, κληρονομήσατε τήν ἡτοιμασμένην ὑμῖν Βασιλείαν ἀπό καταβολῆς κόσμου.”
Yesterday, as I was searching the Internet, I read an interview on kathimerini.gr given by the famous French-Canadian pianist Alain Lefèvre to Eleni Tzannatou, where he hails Greece and explains his reasons from choosing Athens as his permanent residence. I was particularly touched by the following excerpt from his interview:
“Journalist: Of all the people that you’ve met, whom or what do you remember the most?
Alain Lefèvre: I could spend ten minutes trying to impress you with names. However, for me, the most impressive thing was when I met some youngsters at a juvenile detention center who were learning classical music. They composed a piece for me one day. I was moved to tears, because these children, who were just teenagers and had faced all kinds of difficulties in their lives, offered me a musical composition. From me, that was one of the most significant things that I ever experienced.”
The journalist was surprised by the response given by the subject of her interview, and she certainly wasn’t impressed. No doubt, this response left us all underwhelmed. We were all expecting to hear a reference to some “big” name, like the ones that constantly appear on our newsfeed and serve as influencers in our society – especially for young people – with their extravagant lifestyle and popularity.
Mr. Lefèvre’s response was undoubtedly thought-provoking, because he compelled some of the people reading this interview – at least the well-meaning ones – to think about those who are marginalized – the “le marginal.” This reminded me of a well-known film starring Alain Delon. I am referring to our marginalized fellow men and women, and the role that they dare to play in our lives. Still, we continue to dare to flagrantly and repeatedly ignore them.
I am referring to our neighbors, to whom we even forget to say good morning when we meet them in the corridor of our apartment complex; the people who we see crying on the street because they just lost their job; the student who we heard about in the news who fainted in class due to hunger; the local girl whom we no longer see around the neighborhood because she got mixed up with the wrong crowd and is now serving time in prison; the children who are added to the death toll by the day, buried under the rubble of their homes in earthquake stricken Turkey and Syria, and countless others from the North, shot dead by enemy fire on the battle ground, where the fighting seems as if it will never end!
On the third Sunday of Triodion we read about the final judgement of Christ the just judge and receive a foretaste of it. The scene described in the Gospel is striking. The just Judge, seated “on His throne of glory,” calls “all the nations before Him” and pronounces His final judgement. This is what we refer to as the “Second Coming of the Lord.”
To better comprehend the categories in which the Gospel places the people, it simply repeats several times, so as to allow those hearing the Gospel to better understand it. Both categories of the people being judged –the good and the bad, the righteous and sinners – are left wondering “When did we see you…?”
What a dramatic turn of events. Who could have ever imagined it! The Judge renders His decision using those who were unjustly condemned and marginalized as His criterion, and they now become the new standard for our salvation, and ultimately, our judges! The hungry, the thirsty, the foreigners, the naked, the sick, and the imprisoned… Six categories of people who continue to exist on the fringes of contemporary society!
And yet, because these people suffered an injustice at our hands – to a greater or lesser extent – they return to participate in our judgement, to eternally testify against us (alas!) about our deficit due to our complete absence of acts of unconditional love.
Our desire – here and now – will shape our future forever, because if we give serious consideration to the warning of the Gospel passage read on Judgment Sunday, we will live out “all that is true, all that is decorous, all that is just, all that is pure, all that is beloved, all that is joyful.”
Let us align ourselves with the exhortation of the Gospel so that our perspective on life may become feeding the hungry, giving drink to those who are thirsty, taking in the homeless, clothing the naked, visiting the sick and imprisoned, preferably without making a spectacle of our charity and publicizing it, but rather, as a humble recognition of the existence of these invaluable brethren, who are in such great need of our caring and discreet attention.
For those still wondering why the Lord shows such intense appreciation and insists upon our displaying love to the least and most marginalized of our brethren, perhaps it is because in the simplicity of their poverty we are able to discover and uncover our own face, our own spiritual nakedness or magnanimity and philanthropy, devoid of the embellishments of material and spiritual vanity and self-aggrandizement.
Perhaps it is because in the face of these least of Christ’s brethren, the true image of the God-man – His countenance – can be seen; not in glory, but in humiliation, during the time of His passion, to such a degree that we ourselves may wonder “where has Your beauty gone?”
Moreover, perhaps because if we do not study human existence, and own selves, by gaining knowledge of ourselves as well as others, who are our “alter ego,” we will never be able to exist in a true human society that is essentially a communion between man and God that is achieved via our fellow man, considering that our salvation – even our very prayer – must pass through the heart and soul of our fellow man to reach God.
It is by becoming in sync with the words of our Lord in word and deed, that we shall finally hear Him tell us that what we are so longing to hear: “Come, O blessed of my Father, inherit the kingdom prepared for you from the foundation of the world.”
Ελληνική Ορθόδοξη Ενορία Αγίου Ανδρέα Μάλμε 