Ζούμε πλέον στον απόηχο της γιορτής του Ευαγγελισμού και της Εθνικής Παλιγγενεσίας, με παρελάσεις, παιάνες, πανηγυρικούς της ημέρας, γιορτές και σημαιοστολισμούς, παραδοσιακές στολές και εθνική περηφάνια.

Τώρα που όλα αυτά πέρασαν, και στη μνήμη μας θα τα ξαναζωντανέψει, έστω και για ένα απόγευμα, η ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου, σκέφτηκα, πώς θα διατηρηθούν όλες αυτές οι μνήμες ζωντανές μες την ψυχή μας;

Όχι απλά ως θύμησες, γιατί αυτό θα αδικούσε τη διπλή γιορτή, αλλά ως νοσταλγία και βίωμα, ως όραμα και στόχος πνευματικός, ως γνώμονας της μελλοντικής πορείας και ταυτότητάς μας.

Ας ανατρέξουμε σε κάποιους νεοέλληνες λογοτέχνες, την παρουσία και τα ονόματα των οποίων ίσως να μη γνωρίζουμε, ή πιθανόν να τα θυμόμαστε αμυδρά, από κάποια σχολική γιορτή των παιδικών μας χρόνων.

Σ᾽ αυτούς που εμπνεύστηκαν από τη θεματολογία του Ακαθίστου Ύμνου κι έγραψαν στίχους, που ᾽γιναν ποίηση, που ᾽γιναν τραγούδια κι ύμνοι, αριστουργηματικές εμπνεύσεις!

Η Παναγία κατέστη όντως πηγή έμπνευσης για διανοούμενους και δόκιμους ποιητές της εποχής μας. Η πρόσληψη της Θεοτόκου από πνευματικούς σύγχρονους δημιουργούς αποτελεί  έκφραση της νεοελληνικής μας ελευθερίας και της θρησκευτικής μας συνείδησης.

Η Παναγία της ποίησης είναι η Θεομήτωρ, η Μάνα του Γένους και της Ρωμιοσύνης, το πλέον προσφιλές και οικείο πρόσωπο στη ζωή μας, η Μάνα που μεγάλωσε το “γλυκύτατό της τέκνο”, ως “γλυκύ έαρ”, καμάρωσε τη σοφία και την ομορφιά του και το στερήθηκε πρόωρα κι απάνθρωπα.

“Μοιρολογούσε κι ολοφυρόταν τον ανεμάλακτο ανθό των ανετάφιων θρήνων” (Κώστα Λαζανά, “Μαρτυρία των καιρών ΙΙΙ”) η Θεομήτωρ, λέγουσα: “Χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν” (Κώστα Βάρναλη, “Οι πόνοι της Παναγιάς”).

Για τον θρησκευτικά προσηλωμένο λαό, η Παναγία είναι η τραγική μάνα της καθημερινότητας και της φτώχιας, της δυστυχίας και της ανέχειας, του μεροκάματου και του μόχθου, “Μάνα Πανανθρώπινη, ελπίδα και παρηγοριά των πονεμένων, Μεγαλόχαρη” (Λούλας Δ. Κωνσταντινίδου, “Δεκαπενταύγουστος”).

Ο “επιτάφιος θρήνος” της είναι ο αρχαίος θρήνος της μάνας, όπως αποτυπώνεται στην απόγνωση της Εκάβης στην αρχαία τραγωδία, που είδε το νεκρό σώμα του γιου της,  να  ατιμώνεται άθαφτο. Είναι ο θρήνος της Παναγίας Pieta, στην Αποκαθήλωση του Μιχαήλ Άγγελου.

Είναι το κλάμα της μάνας στο προσκέφαλο του άρρωστου παιδιού της, της μάνας που της στέρησε το παιδί της ο πόλεμος, η ξενιτιά, οι αρρώστιες και τ᾽ ατυχήματα και τέλος η απελπισία της προσφυγοπούλας νέας που κατάφερε να σωθεί, όχι όμως και το παιδί της.

Είναι η τραγική φιγούρα της χαροκαμένης Μάνας, όπως μας την παρουσιάζει η ποιητική γραφή  των Μάνου Χατζιδάκι και Νίκου Γκάτσου στη “Σκοτεινή Μητέρα”, η “Παναγία των Κοιμητηρί­ων” του Οδυσσέα Ελύτη, “Οι Πόνοι της Παναγίας” του Κώστα Βάρναλη, “Το Ημερολόγιο της Μεγαλόχαρης” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ο “Επιτάφιος” του Γιάννη Ρίτσου, το μοιρολόι στο δημοτικό τραγούδι, το “Έχε γεια Παναγιά” από τα παράλια της Σμύρνης, το “Σουμελά λεν την Παναγιάν” του Πόντου και το “Ω Παναγιά Γαλατζανή” της Καλύμνου.

Κι αν θέλουμε να αναφερθούμε στο συναπάντημα των μουσικών πολιτισμών Ανατολής και Δύσης, θα πρέπει να θυμηθούμε ενδεικτικά τα εξαίρετα έργα της Δυτικής μουσικής παράδοσης, όπως “Ο Χριστός στον Σταυρό”, από το Ορατόριο του Johann Sebastian Bach “Τα κατά Ματθαίον Πάθη”(St. Matthew Passion), “To Πάθος” (Passio) του Arvo Part, η Γρηγοριανή μελωδία “Η μητέρα στέκονταν λυπημένη” (“Stabat Mater Dolorosa”) των Giovanni Battista Pergolesi και Josquin Lebloitte dit des Prez, που περιγράφει τον πόνο της Παναγίας δίπλα στον Εσταυρωμένο Υιό της, η “Ανάσταση”, από το Ορατόριο του Ludwig van Beethoven “Ο Χριστός στο Όρος των Ελαιών” και το “Ανέστη!” από το Ορατόριο του Franz Liszt “Χριστός”.

“Δίπλα στην ορθόδοξη υμνολογία και αγιογραφία αναπτύσσεται μια συναρπαστική ποίηση, μια γοητευτική πεζογραφία και μια μεγαλειώδης ζωγραφική, που με άπειρες παραλλαγές, υμνολογεί και δοξάζει την Παναγία”, σημειώνει ο Πανεπιστ. Διδάσκαλος Δρ. Μιχαήλ Τρίτος.

Το “Άξιον Εστί” του Οδυσσέα Ελύτη είναι οι άλλοι “Χαιρετισμοί”, που εξυμνούν την Παναγία της Ρωμιοσύνης, της Ελλάδας και της Αιγαιοπελαγίτικης ομορφιάς:

“Ένα θαύμα να καίει στους ουρανούς τα’ αλώνια

Ιερείς και πουλιά να τραγουδούν το χαίρε:

Χαίρε η καιομένη και χαίρε η Χλωρή

Χαίρε η Αμεταμέλητη με το πρωραίο σπαθί

Χαίρε η που πατείς και τα σημάδια σβήνονται

Χαίρε η που ξυπνάς και τα θαύματα γίνονται

Χαίρε του παραδείσου των βυθών η Αγρία

Χαίρε της ερημίας των νησιών η Αγία

Χαίρε η Ονειροτόκος, χαίρε η Πελαγινή

Χαίρε η Αγκυροφόρος και η Πενταστέρινη”.

Ο λογοτέχνης Νίκος Πεντζίκης, εμπνευσθείς από τον Ακάθιστο Ύμνο, απευθύνεται προς την Παναγία, ποιητικώ τω τρόπω: “Δέξου τις παρακλήσεις αναξίων σου ικετών, κορυφή δυσανάβατη στους λογισμούς, βάθος δυσθεώρητο στα άτια, καθέδρα βασιλική που βαστάζεις τον βαστάζοντα πάντα.”

Ο Κωστής Παλαμάς, στο ποίημα του “Η φλογέρα του βασιλιά”, αναφέρεται στο προσκύνημα του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ του Βουλγαροκτόνου στην Παναγία την Αθηνιώτισσα, στο βράχο της Ακρόπολης: “Φορείς τον ήλιο φόρεμα, σκαμνί σου το φεγγάρι, για να ακουμπάς τα πόδια σου και γύρω στα μαλλιά σου στεφάνι δωδεκάστερο, … μόνο ένα μάθημα ακριβό, παρμένο σε δυο λόγια: του αγγέλου το χαιρετισμό στην Κεχαριτωμένη”.

Ο Φώτης Κόντογλου εξυμνεί την Κοίμηση της Θεοτόκου: “Ω! Τι θάνατος λοιπόν είναι αυτός, που γέμισε την οικουμένη και τις καρδιές μας με τη χαρά της Αθανασίας.”

Ο πεζογράφος Σπύρος Μελάς ομολογεί ότι η τιμή που αποδίδουν οι Ελληνορθόδοξοι προς το πρόσωπο της Παναγίας “είναι συνυφασμένη με αυτή την εθνική μας ύπαρξη”.

Σ᾽ αυτό θα συνηγορήσει και ο Άγγελος Σικελιανός με τα ποιήματά του “Δεκαπενταύγουστος του 1940” και “Ύμνος στην Παναγιά”:

“Ω, Εσύ των Ουρανών η πλατυτέρα,

που αγκάλιασες τα έθνη και τους λαούς,

των λαών και των εθνών η θεία Μητέρα

κ’ είσαι κ’ η Ελλάδα, κ’ είσαι η Κοιμωμένη

με σταυρωτά τα χέρια Παναγιά”.

“Στεριά, νησιά και πέλαγα, μια Κόρη και μια Μάννα,

η Ελλάδα, στην αθάνατη, γονατιστή, πλαγιά

που τρέμει μπρος της η άβυσσο, ακούοντας την καμπάνα,

τα θεόρατα τα μάτια Σου στυλώνει, Παναγιά!”

Ο Τάκης Μπάρλας, στο ποίημά του “Τη Υπερμάχω”, επικαλείται την μεσιτεία της Παναγίας στους αγώνες του Έθνους:

“Υπέρμαχη, σου κράξαμε βαθιά μας:

Πάλε, σαν πρώτα, τ’ άρματά σου φόρα
και του στρατού μας φλάμπουρο και πρώτα,
ατσάλι κάμε την καρδιά μας.

Κι Εσύ άστραψες κι εβρόντηξες μπροστά μας
και φαλάγγι τους πήρες τροπαιοφόρα,
τους εχθρούς μας, μα βοήθα ακόμα τώρα,
ώς να φυσήξει απ’ τ’ άγια χώματά μας
στον κόσμο όλο της λευτεριάς αγέρας!

Στο “Ημερολόγιο της Μεγαλόχαρης”, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης εξυμνεί την Υπέρμαχο Στρατηγό:

“Εις όλην την χριστιανοσύνη μία είναι μόνη Παναγία αγνή,
Κόρη παιδίσκη, Άσμα Ασμάτων χωρίς Χριστόν, Θείο παιδί στα χέρια,
και τρεφομένη με Αγγέλων άρτον.

Κι είδες η Κόρη του λαού την πίστιν, είδες την πτώχειαν κι ευσπλαγχνίσθης,
όπως το πάλαι είχε σπλαγχνισθή ο Υιός σου τους προγόνους του ίδιου του λαού,

ως πρόβατα μη έχοντα ποιμένα.”

Ο “Ύμνος στην Παναγία” του Νίκου Καζαντζάκη περιγράφει ποιητικά τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου: “Παρθένα Μάνα, που σαν πνέμα επιάστη ο σπόρος στο αφίλητο κορμί, κι’ ο Λόγος εσαρκώθη το αμόλευτο τρυγώντας σπλάχνο σου σα βρέφος!”

Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης, στο ποίημά του “25^η Μαρτίου: Ευαγγελισμός-Ελληνισμός”, αναφέρεται στη διπλή θρησκευτική και εθνική γιορτή:

“Με μιας ανοίγει ο ουρανός, τα σύγνεφα μεριάζουν,

οι κόσμοι εμείνανε βουβοί, παράλυτοι, κυττάζουν.

Μια φλογ’ αστράφτει… ακούονται ψαλμοί και μελωδία…

Πετάει εν άστρο… σταματά εμπρός εις τη Μαρία…

«Χαίρε της λέγει, αειπάρθενε, ευλογημένη χαίρε!

Ο Κύριός μου είναι με σε. Χαίρε, Μαρία, χαίρε!…»

Επέρασαν χρόνοι πολλοί… Μια μέρα σαν εκείνη

αστράφτει πάλαι ο ουρανός… Στην έρμη της την κλίνη

λησμονημένη, ολόρφανη, χλωμή κι’ απελπισμένη,

μια κόρη πάντα τήκεται, στενάζει, αλυσωμένη.

Τα σίδερα είναι ατάραγα, σκοτάδι ολόγυρά της.

Η καταφρόνια, η δυστυχιά σέπουν τα κόκκαλά της.

Τρέμει με μιας η φυλακή και διάπλατη η θυρίδα

φέγγει κι’ αφίνει και περνά εν άστρο, μιαν αχτίδα.

Ο Άγγελος εστάθηκε, διπλώνει τα φτερά του…

«Ξύπνα, ταράζου, μη φοβού, χαίρε, Παρθένε, χαίρε.

Ο Κύριός μου είναι με σε, Ελλάς ανάστα, χαίρε…”.

Ο Παντελής Πρεβελάκης, στην ποιητική του συλλογή, “Η Κυρία των Αγγέλων”, παρουσιάζει πολύ παραστατικά τον καθοδηγητικό ρόλο της Παναγίας στον πόλεμο του ᾽40:

“Η Παναγιά, η Κυρία των Αγγέλων,
θα δεχόταν σήμερα το λαό της.

Κατέβηκε από το χρυσό εικονοστάσι,
έπλυνε τα κλαμένα της μάτια
στη δρόσο από τα κρίνα του Ευαγγελισμού
κ’ έσυρε στ’ αγλύκαντα χείλη της
το αίμα απ’ τη λόγχη και τ’ αγκάθια.

Κι ανέβηκε πάλι στο θρόνο της,
λάμποντας σαν κερήθρα ατρύγητη,
σα φέγγος που πέφτει από τ’ άστρα
πάνω στα έρημα χιόνια.”

 Ολοκληρώνω τις σκέψεις μου με τη δέηση του Οδυσσέα Ελύτη, από το ποίημά του, “Η Παναγία των Κοιμητηρίων”: “Έλα Κυρά και Παναγιά, με τ’ αναμμένα σου κεριά. Δώσε το φως το δυνατό, στον Ήλιο και στο Θάνατο.”

Καλό Πάσχα!

Με αφορμή τη διπλή Εορτή, του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της Εθνικής Παλιγγενεσίας , ο Σεβ. Μητροπολίτης Σουηδίας και πάσης Σκανδιναυΐας κ. Κλεόπας πραγματοποίησε την 22^η ποιμαντορική επίσκεψή του στον πανηγυρίζοντα Μητροπολιτικό Ναό Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Όσλο.

Το απόγευμα της Παρασκευής, 24 Μαρτίου 2023, ο Ποιμενάρχης χοροστάτησε στην Ακολουθία του Εσπερινού της Εορτής του Ευαγγελισμού και της Δ΄ Στάσεως των Χαιρετισμών, πλαισιωμένος από τους Εφημερίους του Μητροπολιτικού Ναού, Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτη κ. Αλέξανδρο Λουκάτο και Αιδεσιμ. Οικονόμο κ. Μaxime Lesage.

Ο Σεβασμιώτατος, στην ομιλία του, ανεφέρθη στην σπουδαιότητα διαφύλαξης του “Θείου Μαργαρίτη”, που είναι ο Χριστός, ο οποίος κυοφορήθηκε στα σπλάγχνα της “πορφυράς κογχύλης”, της Κυρίας Θεοτόκου, ευχόμενος προς όλους να ευαγγελίζονται, έργω τε και λόγω, “χαράν μεγάλην” στη ζωή τους.

Ακολούθως, ο Ποιμενάρχης παρεκάθησε σε δείπνο, που προσέφερε, στην Πρεσβευτική κατοικία, η Εξοχ. Πρέσβυς της Ελλάδος στη Νορβηγία κ. Άννα Κόρκα, στο οποίο συμμετείχαν ο π. Αλέξανδρος Λουκάτος, o Εντιμ. κ. Κωνσταντίνος Δανασσής, Επιτετραμμένος της Ελληνικής Πρεσβείας στο Όσλο, και Λάμπρος Κοκκωνός, Διευθυντής του Προξενικού Γραφείου, ο Εντιμ. κ. Rafn Alexander Sigurdsson, Επίτιμος Πρόξενος της Ελλάδος στην Ισλανδία, με τη σύζυγό του Ερίτ. κ. Anna Juliana Sveinsdottir, και η Εριτ. κ. Αγγελική Kruse Jensen, παλαιό μέλος της ομογένειας του Όσλο.

Στην προσφώνησή του, ο Σεβασμιώτατος ευχαρίστησε την κ. Κόρκα για την αβραμιαία φιλοξενία, τη συνεργασία και τη συμπαράστασή της και των συνεργατών της στο έργο της τοπικής Εκκλησίας και την ομογένεια της Νορβηγίας, διαβιβάζοντας τις εγκάρδιες πατρικές ευχές της Α. Θ. Παναγιότητος, του Οικουμενικού Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.

Την επομένη, ανήμερα της Θεομητορικής εορτής του Ευαγγελισμού, ο Σεβασμιώτατος προεξήρχε της Αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας στο Μητροπολιτικό Ναό του Όσλο, με τη συμμετοχή των εφημερίων του ναού, στο τέλος της οποίας τελέσθηκε αρτοκλασία και δοξολογία για την Εθνική Επέτειο.

Η λατρευτική σύναξη τελέσθηκε στην Ελληνική, Νορβηγική, Αγγλική και Γαλλική. Τους ύμνους της εορτής, η οποία μεταδόθηκε ζωντανά από το Facebook page της Ιεράς Μητροπόλεως Σουηδίας, απέδωσαν ο Πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού Μουσικολ. κ. Παναγιώτης Κατσιβάλης συνεπικουρούμενος από τους κ.κ. Κοσμά Πλάκου και Erik Πορφύριο Hasner. Στο Ιερό Βήμα διηκόνησαν οι κ.κ. Κωνσταντίνος Σιδηρόπουλος και Ηalle Θεολόγος Bakken.

Στη Θεία Λειτουργία παρέστησαν η Εξοχ. κ. Κόρκα, οι κ.κ. Δανασσής και Κοκκωνός, το ζεύγος Sigurdsson, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Νορβηγίας κ. Ιωάννης Αλειφέρης, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων Ελληνοπαίδων Νορβηγίας κ. Βαλεντίνος Κονγκέζος, τα μέλη του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Μητροπολιτικού Ναού και πλήθος πιστών.

Τον πανηγυρικό της ημέρας εξεφώνησε η Εξοχ. κ. Κόρκα, ο δε Σεβασμιώτατος κ. Κλεόπας ευχαρίστησε την κ. Κόρκα και τους συνεργάτες της για τη φιλοξενία τους στην Πρεσβευτική κατοικία και την τιμητική παρουσία τους στο Μητροπολιτικό Ναό, καθώς και τον κ. Sigurdsson με τη σύζυγό του, για την πολύτιμη στήριξή τους στο έργο της ενορίας του Αποστόλου Βαρθολομαίου Ρέικιαβικ.

Ο Ποιμενάρχης προσέφερε στους Πατέρες Αλέξανδρο και Μάξιμο ένα Αρτοφόριο, για να κοσμεί την Αγία Τράπεζα του άρτι ανακαινισθέντος και αγιογραφηθέντος ναού, στους δε Εριτ. κ. Κυριακή Παπαδοπούλου Samuelsen, μέλος του Μητροπολιτικού Συμβουλίου και Νομικώς Επιβλέπουσα του Μητροπολιτικού Ναού, και στην οικογένεια  Sigurdsson, προσέφερε δώρα, για την πολυετή θυσιαστική προσφορά τους στην ενορία του Όσλο και του Ρέικιαβικ αντιστοίχως.

Ακολούθησε εορταστική συναυλία από το μουσικό τμήμα της νεολαίας του Καθεδρικού Ναού Αγίου Γεωργίου Στοκχόλμης, 12 μέλη του οποίου ταξίδεψαν από τη Στοκχόλμη στο Όσλο, για να ευχηθούν, μουσικώ τω τρόπω, τα «Χρόνια πολλά» στα μέλη της ενορίας της “Παναγίας του Βορρά” και να γνωριστούν με το αντίστοιχο τμήμα νεότητος του Μητροπολιτικού Ναού.

Οι εορτασμοί ολοκληρώθηκαν με γεύμα στην αίθουσα δεξιώσεων του Μητροπολιτικού Ναού, προσφορά της Φιλοπτώχου Αδελφότητος της ενορίας και του κ. Ion Pascal.

Το απόγευμα της ιδίας, ο Σεβασμιώτατος επέστρεψε στην έδρα της επαρχίας του, στη Στοκχόλμη.

Την επομένη, Κυριακή, 26 Μαρτίου 2023, ο Ποιμενάρχης προεξήρχε της αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου Στοκχόλμης, στην οποία συμμετείχε ο εφημέριος του ναού, Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτης κ. Βαρθολομαίος Ιατρίδης, τους δε ύμνους έψαλλαν οι Δρ. Ανδρέας Σελαμσής, Δρ. Γεώργιος Σιδηράς, κ. Ηλίας Γέργη και κ. Ηλιάνα Αντωνίου.

Στη Θεία Λειτουργία παρέστησαν ο Εξοχ. Πρέσβυς της Ελλάδος στη Σουηδία κ. Ανδρέας Φρυγανάς, ο Εξοχ. Πρέσβυς της Κύπρου στη Σουηδία κ. Σόλων Σάββα, μετά της συνοδεία τους, ο Ελλογιμ. Πρόεδρος του Ελληνικού Σχολείου Στοκχόλμης κ. Δημήτριος Σιώτης με την οικογένειά του, μαθητές και γονείς του σχολείου, καθώς και μέλη του Λυκείου Ελληνίδων Στοκχόλμης, Ικαρίας και Κατερίνης.

Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησαν ο Ελλογιμ. Δρ. Νικόλαος Διβινής και ο Εξοχ. κ. Φρυγανάς. Ο Ποιμενάρχης, στην ομιλία του, αναφέρθηκε στα υψηλά διαχρονικά θεολογικά μηνύματα της εορτής του Ευαγγελισμού και της Εθνικής Παλιγγενεσίας και ευχαρίστησε τους προλαλήσαντες, και τα παιδιά του Ελληνικού Σχολείου Στοκχόλμης και του Κατηχητικού Σχολείου της ενορίας, καθώς και τους επισκέπτες εξ Ελλάδος, μέλη του Λυκείου Ελληνίδων Ικαρίας και Κατερίνης.

Ο Σεβασμιώτατος προσέφερε ως ευλογία στον Δρ. Διβινή, στην Εριτ. κ. Ευγενία Νοΐδου, πρώην Διευθύντρια του Ελληνικού Σχολείου του Καθεδρικού Ναού Βοστώνης, στην Πρόεδρο του Λυκείου Ελληνίδων Κατερίνης Εριτ. κ. Πολυτίμη Σταματοπούλου Παπακώστα και τον εκπρόσωπο του Λυκείου Ελληνίδων Ικαρίας, από ένα αντίτυπο της Πατριαρχικής Επισκέψεως στην Στοκχόλμη.

Ακολούθησε δεξίωση στο Μουσείο Ελληνοχριστιανικής Κληρονομιάς, στις εγκαταστάσεις του ναού, προσφορά του Λυκείου Ελληνίδων Στοκχόλμης και του κ. Άγγελου Εξαδάχτυλου.

Το φωτογραφικό υλικό είναι προσφορά της Ι. Μητροπόλεως Σουηδίας, του π. Βαρθολομαίου Ιατρίδη, του π. Αλέξανδρου Λουκάτου και του κ. Μιχαήλ Μπίκουλη.

STOCKHOLM – On the occasion of the double holiday of the Annunciation of the Theotokos and Greek Independence Day, His Eminence Metropolitan Cleopas of Sweden and All Scandinavia made his 22^nd pastoral visit to the Metropolitan Church of the Annunciation of the Theotokos in Oslo, which celebrated its feast day.

On the Friday afternoon March 24, 2023, the Metropolitan officiated the Service of Vespers for the Feast of the Annunciation and the 4^th Stanza of the Salutations to the Theotokos, assisted by the parish priests of the Metropolitan Church, the Very. Rev. Archimandrite Fr. Alexander Loukatos and the Rev. Economos Fr. Maxime Lesage.

In his sermon, Metropolitan Cleopas spoke about the importance of the Theotokos’ role in safeguarding Christ during His infancy, Whom she bore as a “cockle housing the divine pearl.” He also wished all those present to experience “good tidings” throughout their life by spreading the Gospel in word and deed.Afterward, the Metropolitan attended a dinner hosted by Her Excellency Ms. Anna Korka, Ambassador of Greece to Norway, at the embassy residence. He was joined by Fr. Alexander Loukatos, the Honorable Messrs. Konstantinos Danassis, Charge d’Affaires at the Greek Embassy in Oslo and Mr. Lambros Kokkonos, Director of the Consulate office, the Honorable Mr. Rafn Alexander Sigurdsson, Honorary Consul of Greece in Iceland, together with his wife Ms. Anna Juliana Sveinsdottir, and Ms. Angeliki Kruse Jensen, a longtime member of the Greek Community in Oslo.Speaking at the gathering, Metropolitan Cleopas thanked Ambassador Korka for her warm hospitality, collaboration, and the support offered by her and her colleagues to the ministry of the local Church and Greek Community in Norway, while also conveying the heartfelt paternal wishes of His All-Holiness Ecumenical Patriarch Bartholomew.The next day, the feast of the Theotokos celebrating the Annunciation by the Archangel Gabriel that she would give birth to Christ, Metropolitan Cleopas presided over the Archieratical Divine Liturgy at the Metropolitan Church in Oslo, assisted by the parish priests of the church. At the end of the service, a blessing of the loaves and doxology service for the national holiday was held.The liturgical gathering was celebrated in Greek, Norwegian, English, and French. The festal hymns of the service, which was streamed live on the Facebook page of the Holy Metropolis of Sweden, were chanted by the Head Changer of the Metropolitan Church Mr. Panagiotis Katsivalis, who was assisted by Messrs. Kosmas Plakou and Erik Porfyrios Hasner. Messrs. Konstantinos Sidiropoulos and Halle Theologos Bakken assisted inside the Holy Altar.The Divine Liturgy was attended by Ambassador Korka, Messrs. Danassis and Kokkonos, the Sigurdssons, the President of the Hellenic Society of Norway Mr. Ioannis Aliferis, the President of the Greek School in Oslo PTA Mr. Valentino Kongezos, the parish council members of the Metropolitan Church, and a large number of faithful.Ambassador Korka delivered an address celebrating the holiday, while Metropolitan Cleopas thanked her and her associates for the hospitality they extended to him at the Ambassador’s residence and their honorary presence at the Metropolitan Church, as well as Mr. Sigurdsson and his wife for the invaluable support they provide to the ministry of the Parish of St. Bartholomew the Apostle in Reykjavik.The Metropolitan offered the parish priests of the Metropolitan Church Fr. Alexander and Fr. Maxime an artophorion (tabernacle) to adorn the Holy Altar of their newly renovated church, which also features newly written iconography. Additionally, he offered gifts to Ms. Kyriaki Papadopoulou Samuelsen, a parish council member and legal overseer of the Metropolitan Church, and the Sigurdsson family for their longstanding labor of love to the parishes of Oslo and Reykjavik, respectively.Afterwards, a holiday concert was offered by the music ensemble of the St. George Cathedral youth in Stockholm, 12 of whose members traveled to Oslo to offer a musical tribute and convey their holiday greetings to the members of the parish of the “Theotokos of the North.” There, they also had the opportunity to interact with the corresponding youth association of the Metropolitan Church in Oslo.   The celebrations were concluded with a luncheon at the Metropolitan Church community hall, hosted by the local parish Ladies Philoptochos Society and Mr. Ion Pascal.That afternoon, the Metropolitan returned to his eparchy’s see in Stockholm.The next day, Sunday March 26, 2023, Metropolitan Cleopas presided over the Archieratical Divine Liturgy at the St. George Cathedral in Stockholm, assisted by the parish priest of the Cathedral, the Very Rev. Fr. Bartholomew Iatridis. The hymns of the feast were chanted by Dr. Andreas Selamsis, Dr. Georgios Sidiras, Mr. Ilias Gergis, and Ms. Iliana Antoniou.The Divine Liturgy was attended by Their Excellencies Greece’s Ambassador to Sweden Mr. Andreas Fryganas and Cyprus’ Ambassador to Sweden Mr. Solon Savvas, together with their associates, the President of the Greek School of Stockholm PTA Mr. Demetrios Siotis and his family, students and parents from the Greek School, as well as members of the Lykeion ton Ellinidon women’s association chapters in Stockholm, Ikaria, and Katerini, Greece.Dr. Nicholas Divinis and Ambassador Fryganas offered the celebratory speeches of the day. In his sermon, the Metropolitan spoke about the seminal and timeless messages arising from the feast of the Annunciation and Greek Independence. He also thanked the speakers of the day, as well as the children from the Hellenic School and parish’s Sunday School, in addition to visitors from Greece and members of the Lydeion ton Ellinidon from Ikaria and Katerini.Metropolitan Cleopas offered a copy of the Metropolis’ publication chronicling the Patriarchal Visit to Stockholm as a token of appreciation to Dr. Divinis, Ms. Evgenia Noidou, former Director of the Greek Afternoon School of the Boston Cathedral, the President of the Lykeion to Ellinidon’s chapter in Katerini Ms. Polytimi Stamatopoulou Papakosta, and its representative from Ikaria.A reception followed at the Museum of Hellenic Christian Heritage on site at the Cathedral, courtesy of the Lykeion ton Ellinidon’s Stockholm chapter and Mr. Angelos Exadaktylos.Photo credit: Holy Metropolis of Sweden, Fr. Bartholomew Iatridis, Fr. Alexander Loukatos, & Mr. Mike Bikoulis.

Καθεδρικός Ναός Αγίου Γεωργίου Στοκχόλμης
Κυριακή, 26 Μαρτίου 2023

Πανοσιολογιώτατε,
Εξοχώτατε Πρέσβυ της Ελλάδος στην Σουηδία κ. Ανδρέα Φρυγανά,
Εξοχώτατε Πρέσβυ της Κύπρου στην Σουηδία κ. Σόλωνα Σάββα,
Μέλη της τιμίας συνοδείας σας,
Ελλογιμ. Πρόεδρε του Ελληνικού Σχολείου Στοκχόλμης κ. Δημήτριε Σιώτη,
Μέλη του Λυκείου Ελληνίδων Στοκχόλμης, Ικαρίας και Κατερίνης,
Περιούσιε και ευλογημένε λαέ του Θεού,

Σήμερα εορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, την ένωση δηλαδή Θεού και ανθρώπου σε ένα πρόσωπο. Ο Υιός του Θεού γίνεται άνθρωπος κι ο άνθρωπος, στο πρόσωπό του Θεανθρώπου Χριστού, γίνεται υιός του Θεού και “θεός κατά χάριν”.

Σημειώνει ο απόστολος των Εθνών Παύλος στην Α´ προς Κορινθίους επιστολή: “μικρά ζύμη ὅλον τό φύραμα ζυμοῖ”, δηλαδή, αν έχει κανείς λίγο ζυμάρι, μπορεί να ζυμώσει ολόκληρο το αλεύρι. Ο Χριστός έγινε ζύμη, δηλαδή ο πλάστης καταδέχτηκε να γίνει πλάσμα, για να αναπλάσει στο πρόσωπό Του το ανθρώπινο γένος!

Σήμερα, τιμούμε, επίσης, όλους όσοι ελάμπρυναν το Έθνος με τον ηρωϊσμό τους. Φέρουμε στην σκέψη μας τον Παλαιών Πατρών Γερμανό και την Αγία Λαύρα στα Καλάβρυτα, που αναζωπύρωσε την φλόγα της λευτεριάς, τον Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια, τον Αθανάσιο Διάκο στην Αλαμάνα, τον Καραϊσκάκη στην Αράχοβα, τον Σαμουήλ στο Κούγκι, τον Καψάλη στο Μεσολόγγι, τον Παπαφλέσσα στο Μανιάκι και τους μπουρλοτιέρηδες στην θάλασσα.

Η 25^η Μαρτίου είναι η μεγαλύτερη έξαρση του Έθνους. Καθήκον μας είναι να συνειδητοποιήσουμε ότι το ιστορικό παρελθόν δεν είναι μόνο νοσταλγία και ανάμνηση, αλλά και ευκαιρία για πνευματική ανασκόπηση και πορεία στο μέλλον,  καθοδηγούμενη από τις αρχές του ιστορικού μας παρελθόντος. Αν οι λαοί που πάσχουν από ιστορική αμνησία πεθαίνουν, πεθαίνουν κι οι λαοί που θυμούνται, χωρίς να στοχάζονται και να διδάσκονται από το παρελθόν.

Οι Έλληνες του 1821, ενσαρκωτές και εκφραστές των ευγενών ιδεωδών και της φιλοπατρίας τους, ήταν ιδεαλιστές και ιδεολόγοι. Μέσα στις φλόγες του αγώνα, κατακάηκε μέσα τους κάθε στοιχείο οποιασδήποτε ιδιοτέλειας. Πολεμούσαν και διεκδικούσαν τα απαράγραπτα εθνικά δίκαια της Ελλάδος. Ήταν μύστες μιας “εθνικής λειτουργίας”, λιτανεύοντας το ιδανικό της ελευθερίας σε όλο τον κόσμο, γι’ αυτό και το φρόνημά τους ήταν θεϊκό και ουράνιο.

Ως Έλληνες, πανηγυρίσουμε σήμερα, αλλά και κάθε μέρα, για την εορτή του Ευαγγελισμού και της Εθνικής μας Επετείου. Μιας διπλής εορτής, όπως εκφράστηκε πρόσφατα στις υπεράνθρωπες προσπάθειες των Ελληνικών διασωστικών συνεργείων, που, με παγκόσμια πρωτιά, κατέφθασαν στην Τουρκία και την Συρία, για να απεγκλωβίσουν συνανθρώπους μας, από τα ερείπια των κατοικιών τους, με κίνδυνο της ζωής τους.

Ενός βιωματικού εορτασμού, που απεικονίστηκε στις ατελείωτες ουρές, που σχημάτισαν οι εθελοντές αιμοδότες, για τους τραυματισμένους αδελφούς μας στο δυστύχημα των Τεμπών, που βύθισε όλους μας σε εθνικό πένθος.

Της διαχρονικής συμπόρευσης του Παρθενώνα και της Αγίας Σοφίας, όπως αυτή εκφράζεται, ως δάκρυ συγκίνησης στα πρόσωπα των περήφανων ελληνόπουλων, των ηρώων της δικής μας γενιάς, που αγωνίζονται και διακρίνονται ως ολυμπιονίκες, ως βραβευμένοι μαθητές σε διεθνείς διαγωνισμούς, ως ευεργέτες του έθνους, ως διακεκριμένοι παγκοσμίως, στο χώρο των επιστημών, των τεχνών και των επιχειρήσεων.

Όλοι αυτοί τολμούν και ονειρεύονται, τολμούν και πραγματώνουν το όραμά τους,  γιατί αυτοί κοσμούν την κοινωνία μας και το Γένος μας, με τα επιτεύγματά τους. Γιατί αυτοί μας μαθαίνουν, όλους εμάς, που ζούμε στην Ελλάδα, εντός συνόρων, αλλά και στην άλλη μεγάλη Ελλάδα, εκτός συνόρων, όπου γης, να συν-οραματιζόμαστε, να συνεργαζόμαστε, να μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλο, να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο, μιας και είναι αναγκαιότητα και αρετή η ενότητα, η ομοψυχία και η αρμονική συμβίωση.

Ο σημερινός διπλός εορτασμός ας αποτελέσει έναυσμα έντονου προβληματισμού για τον καθένα μας, ξεχωριστά και συλλογικά, αν και κατά πόσο μιμούμαστε όλους αυτούς που τιμά η σημερινή εορτή, δηλαδή τους ήρωες, “αγίους του έθνους μας”. Αν, δηλαδή, γνώμονας της πορείας και ταυτότητάς μας, και η αλήθεια της νεοελληνικής μας ελευθερίας και θρησκευτικής μας συνείδησης, συνοψίζονται στην έξαρση που προκαλούν οι στίχοι: “Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά και “Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια”. 

Αδελφοί μου,

 Ας δώσουμε κι εμείς σήμερα τον όρκο που έδωσαν οι γενναίοι ήρωες του εσταυρωμένου και πολύπαθου Γένους μας, το οποίο ανέστησαν με θυσίες και μ᾽ αίματα. Το ᾽21 μάς δείχνει τον δρόμο. Ας τον ακολουθήσουμε κι ας βροντοφωνάξουμε, στεντορεία τη φωνή:

Ζήτω η 25^η Μαρτίου 1821!

Ζήτω το Έθνος!

Ζήτω η Ομογένειά μας στην Σκανδιναυΐα!

Έβλεπα προ ημερών ένα ντοκιμαντέρ, για το πως οι ψαράδες αλιεύουν μαργαριτάρια. Για πρώτα φορά έβλεπα να ξεπροβάλουν από τα σπλάχνα των κογχυλιών πολύχρωμα μαργαριτάρια, χρώματος μπλε, πράσινου, κόκκινου και χρυσού. Μέχρι τώρα νόμιζα ότι τα αυθεντικά μαργαριτάρια είναι χρώματος άσπρου γαλακτερού.

Θυμήθηκα την όπερα του Γάλλου συνθέτη Georges Bizet, με τίτλο “Les pêcheurs de perles” (στην ελληνική: “Αλιείς μαργαριταριών”), η οποία εκτελέστηκε, για πρώτη, στο Théâtre Lyrique (Λυρικό Θέατρο) του Παρισιού, στις 30 Σεπτεμβρίου του 1863. Το έργο αυτό αποτελεί την δημοφιλέστερη όπερα του Bizet, μετά την Carmen,  κι ένα από τα πλέον δημοφιλή έργα του κλασσικού γαλλικού ρεπερτορίου.

Η υπόθεση εκτυλίσσεται στην εξωτική νήσο Κεϋλάνη του Ινδικού Ωκεανού, όπου στα παλιά χρόνια αναπτυσσόταν έντονα η αλιεία μαργαριταριών. Η σκηνή απεικονίζει μια έρημη παραλία, με τα ερείπια ενός ινδουιστικού ναού. Μια χορωδία από ψαράδες μαργαριταριών τραγουδάει για τις επικίνδυνες εργασίες που βρίσκονται εν εξελίξει και εκτελούν τελετουργικούς χορούς, για να διώξουν μακριά τους τα κακά πνεύματα.

Η σκέψη μου πήγε πάραυτα σ᾽ έναν σύγχρονο “αλιέα”, πολύ πιο όμορφων και ασυγκρίτως πολυτιμότερων μαργαριταριών από αυτά του Ινδικού Ωκεανού, πραγματικά κοσμήματα της πατρίδας μας, τα οποία καμαρώσαμε στην πρόσφατη συναυλία που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στις 4 Μαρτίου 2023, στο Συνεδριακό Κέντρο “Ιωάννης Βελλίδης”.

“1000 συμμετέχοντες επί σκηνής” ήταν ο τίτλος της συναυλίας, του σεμνού και συγκινητικού αφιερώματος στα θύματα του δυστυχήματος των Τεμπών, με τη συμμετοχή 1.180 αοιδών και μουσικών, εκ των οποίων οι 280 ήταν μουσικοί, απ᾽ την Ελλάδα και την Κύπρο.

Ψυχή και δημιουργός της αξιέπαινης αυτής μουσικής πρωτοβουλίας ήταν ο Μαέστρος κ. Ευάγγελος Αραμπατζής, 30 ετών, διευθυντής της ΣΟΝΕ, της Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων, έχοντας ξεκινήσει την καριέρα του ως μαέστρος σε ηλικία μόλις 19 ετών.

Νομίζω ότι του ταιριάζει ο τίτλος της όπερας του Bizet. Η μόνη μου παρέμβαση στον τίτλο ήταν να αλλάξω τον πληθυντικό σε ενικό, αφαιρώντας το τελικό σίγμα (s): Le pêcheur de perles (Αλιεύς μαργαριταριών) Ευάγγελος Αραμπατζής!

“Αλιεύς” ο Μαέστρος, των καλύτερων νέων, ταλαντούχων μουσικών, οι οποίοι συνθέτουν το μουσικό σύνολο που λέγεται ΣΟΝΕ κι έργο τους είναι η προβολή της μουσικής παράδοσης της πατρίδας μας.

Είχα την εξαιρετική τιμή, να εκπροσωπήσω την Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα, τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, στην ως άνω εκδήλωση και να μεταφέρω στους 3.000 και πλέον θεατές και στους 1.180 συμμετέχοντες μουσικούς τα θερμά συγχαρητήρια και τις ευλογίες Του.

Τη βραδιά εκείνη, όσοι ήμασταν παρόντες, ζήσαμε μια “νύχτα μαγεμένη, θεϊκή έκσταση, γοητευτική ανάμνηση”, για να δανειστώ λίγους στίχους από την όπερα του Bizet. Βιώσαμε το αποτέλεσμα, όχι μόνον μιας εξαιρετικής πρωτοβουλίας, αλλά και τη δυναμική της συνεργασίας, απολαμβάνοντας τη μελωδία από 1.180 συμμετέχοντες, όλους μαζί επί σκηνής, μουσικοί, τραγουδιστές, μέλη χορωδιών, μέλη φιλαρμονικών ορχηστρών και μουσικών σχολείων, σε μια ιστορική σύμπραξη με το ΜΑΖΙ και με την υποστήριξη αρκετών χορηγών.

Τόσο τα έργα των καινοτόμων συνθετών που παρουσιάστηκαν, όσο και η εκτέλεση και ερμηνεία τους, διέγειραν συναισθήματα και συνήγειραν αισθήσεις, χάρη στη διαχρονικότητα της μουσικής τους καρποφορίας, η οποία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της συλλογικής μας ταυτότητας, σημείο αναφοράς της κοινωνίας μας και της εποχής μας.

Δημιουργός και “αλιεύς” ο Μαέστρος, δημιουργοί και εκφραστές της πολιτιστικής μας διπλωματίας οι 1.180 συμμετέχοντες στη συναυλία της 4^ης Μαρτίου, με την συμμετοχή του πολυτάλαντου 10χρονου πιανίστα και συνθέτη Στέλιου Κερασίδη. Όλοι τους, οι 1.180 συμμετέχοντες μουσικοί, τα 1.180 “μαργαριτάρια”/ταλέντα, είναι οι πρεσβευτές της ιστορίας, της παράδοσης και του πολιτισμού μας!

Μια προσευχή και μια ευχή για όλους τους. Η Κυρία Θεοτόκος, η “κόχλος η τον θείον μαργαρίτην προαγαγούσα”, η “κοχύλη”, η “πορφύραν θείαν βάψασα, εξ αιμάτων της, τω Βασιλεί των Δυνάμεων”, η Παναγία μας, που στον Ακάθιστο Ύμνο παρομοιάζεται με κογχύλι πορφύρα, που μέσα της φιλοξένησε τον πολύτιμο μαργαρίτη, το Χριστό, να ευαγγελίζεται σε όλους “χαράν μεγάλην”!

Χρόνια πολλά, Μαέστρο! Υγιής κατ᾽ άμφω, πολύχρονος και δημιουργικός!

Καθεδρικός Ναός Αγίου Γεωργίου Στοκχόλμης
19 Μαρτίου 2023

Πανοσιολογιώτατε
Μουσικολογιώτατοι,
Αγαπητοί μου Αδελφοί,

Ίσως να ᾽ν᾽ αληθινή, ίσως να επαληθεύτηκε και πάλι πρόσφατα η λαϊκή παροιμία, “Μια φωτογραφία, χίλιες λέξεις!” Έβλεπα στιγμιότυπα και φωτογραφίες από την κηδεία του 23χρονου καταδρομέα των ΛΟΚ, Κυπριανού Παπαϊωάννου, ενός από τα θύματα του δυστυχήματος των Τεμπών, που βύθισε την πατρίδα μας σε εθνικό πένθος.

Στάθηκα για λίγο, κοιτάζοντας μια “αναμνηστική” φωτογραφία, βγαλμένη μέσα στο ναό, όπου τελέστηκε η κηδεία του παιδιού, με πρόσωπα, κάθε άλλο παρά σκυθρωπά, τουναντίον χαμογελαστά.

Διερωτήθηκα, αν πρόκειται για φωτομοντάζ. Ένα μοναδικό στιγμιότυπο, όπου φίλοι του Κυπριανού χαμογελούν, έχοντας στο κέντρο τη σορό του “νεκρού αδελφού”. Μια φωτογραφία, που κάποιοι ίσως θα χαρακτήριζαν ανάρμοστη για την ιερότητα του χώρου και της στιγμής, της ιεράς εξοδίου ακολουθίας.

Οι περισσότεροι θα περίμεναν, όχι χαμόγελα, αλλά ζωγραφισμένη τη θλίψη και την απόγνωση, το θυμό και την ένταση στα πρόσωπα όλων!

Ίσως, κάποιοι, αναλογιζόμενοι το θρήνο της μητέρας του αδικοχαμένου νέου, να θυμήθηκαν τους στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλη: “Τι να μου κάνουν δάκρυα δυο και στεναγμοί σαρανταδυό, μανούλα μου. Τί κι αν το δάκρυ μου νωπό, βουβό το στόμα και πικρό, μανούλα μου. Και τρέχω κάποιον για να βρω, να με ρωτάει και τον ρωτώ, τι θα γενεί, τι θα γενεί, ποιος θα πονεί, ποιος θα πονεί, μανούλα μου, μανούλα μου.”

Τίποτα απ᾽ όλα αυτά. Τουναντίον, χαρά και ενθουσιασμός, βεβαιότητα και αισιοδοξία! Η αναφορά των χαμογελαστών παιδιών, όχι στο εδώ και στο τώρα, το εφήμερο, αβέβαιο και πεπερασμένο, αλλά στο μετά και στο επέκεινα, το διαρκώς αναστάσιμο.

Κάποιοι σχολίασαν: “Πολύ ωραία μίλησε ο πατέρας του Κυπριανού, ο π. Χριστόδουλος”. Παρακολούθησα την κηδεία και δεν θυμάμαι, να άκουσα τον ιερέα πατέρα να μιλάει. Το παιδί μιλούσε, δια στόματος του πατέρα του. Ένα flashback της πνευματικής ζωής του παιδιού ήταν η ομιλία, ο επικήδειος λόγος.

Μα μιλάνε οι νεκροί; Κι όμως ο Κυπριανός μίλησε στις καρδιές πολλών νέων ανθρώπων, που την καταβρίσκουν στη νωχελική πραγματικότητα της απόλαυσης της φραπεδιάς, του “χαλαρά, αραχτά και λίαν”!

Άκου λέει, πήγε σε μοναστήρι στην Ελλάδα, για να κάνει “τριήμερο”, δηλαδή να συμμετάσχει προσευχητικώς στις ιερές ακολουθίες, στην έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής, με αυστηρή νηστεία, αποχή από όλα τα φαγητά κι από νερό, για να προετοιμαστεί για το γάμο του, που θα γινόταν το καλοκαίρι. Καλά, και το “bachelor party”, πότε θα γινόταν;

Η ζωή του Κυπριανού, μια πραγματικότητα εκτός πραγματικότητας. Ή, να το πούμε καλύτερα, η ζωή μιας άλλης πραγματικότητας, αγίας και πνευματικής.

Σιωπηλός πλέον ο Κυπριανός στο φέρετρό του, κι όμως λαλίστατος! Βοώσα και ασίγαστη η σιωπή της νέας επικοινωνίας του παιδιού αυτού με αυτούς που, από δω και στο εξής, θα διαλέγεται και θα συναναστρέφεται. Με τους αγίους και όχι μόνον.

Αν δε βιώναμε τα τραγικά γεγονότα των Τεμπών, ποιος θα μίλαγε τώρα για τον Κυπριανό; Ποιος θα ήξερε για το παλληκάρι αυτό της Κύπρου; Ποιος θα συζητούσε για νηστείες και προσευχές, πέραν των συνειδητών μελών της Εκκλησίας;

Η εντάφιος σιωπή του Κυπριανού κραυγάζει, ως αλλότρια προς την πολύβουη σύγχρονη κοινωνία των α-προσώπων! Η σιωπή είναι “η γλώσσα του μέλλοντος αιώνος”, κατά τον Άγιο Ισαάκ το Σύρο και για τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, “η μητέρα της προσευχής, η μυστική πνευματική πρόοδος, κρυφή πνευματική ανάβαση”.

Η δυστυχία του δυστυχήματος μετατράπηκε για οικείους και φίλους σε χαρά αναστάσιμη! Προσδοκία και νέα συμπεριφορά και αντίληψη. Αλλαγή πορείας για κάποιους, που παρακολούθησαν τα γενόμενα στην κηδεία.

Η πνευματική βιωτή του Κυπριανού μίλησε στις ψυχές πολλών, κυρίως νέων ανθρώπων. Ίσως κατάφερε να μεταστρέψει συνειδήσεις, να οδηγήσει κάποιους σε συντριβή καρδιάς και προσευχή και να ᾽γινε συνοδοιπόρος προς Εμμαούς!

Μιμήθηκε ο Κυπριανός και η λευιτική οικογένειά του τη σιωπή του Θεού, γι’ αυτό και ο Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ λέει ότι “η σιωπή του Θεού είναι απάντηση στις αδικίες μας η πιο εύγλωττη, η πιο ευγενική.”

Η σιωπή είναι το ανάχωμα στους χειμάρρους των ανούσιων λόγων. Είναι μία μορφή ηρωϊκής συμπεριφοράς και πνευματικής δράσης, ενάντια στην “τόλμη” της αυθάδειας και του θράσους, των “παράλληλων διαλόγων”, που δεν διαλεγόμαστε και δεν επικοινωνούμε, όπως θα έλεγε χαρακτηριστικά ο Νομπελίστας ποιητής Γεώργιος Σεφέρης.

Ίσως ο Κυπριανός να επαλήθευσε τη διαπίστωση του Αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ: “Απόκτησε την εσωτερική σου γαλήνη και χιλιάδες άνθρωποι θα σωθούν γύρω σου, χωρίς εσύ να το ξέρεις.”

Σήμερα, μαζί με την αναφορά της προσκύνησης του Τιμίου Σταυρού, προβάλλεται και το χαρούμενο γεγονός της Αναστάσεώς Του. Αυτή η συνύπαρξη και η εναλλαγή, Πάθους και Αναστάσεως, φαινομενικά αντίθετων γεγονότων, μέσα στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας, δικαιώνει την Πατερική στάση έναντι της ζωής, με το «χαροποιό πένθος» ή την λεγόμενη «χαρμολύπη».

Ο πόνος, που είναι πανανθρώπινο και καθολικό φαινόμενο, είναι δύο ειδών. Πόνος κατά Θεόν και πόνος κατά κόσμον. Γράφει ο απόστολος Παύλος στην Β´ προς Κορινθίους επιστολή του: «Ἡ γάρ κατά Θεόν λύπη μετάνοιαν εἰς σωτηρίαν ἀμεταμέλητον κατεργάζεται, ἡ δέ τοῦ κόσμου λύπη θάνατον κατεργάζεται» (Β΄ Κορ. 7,10).

Ο πρώτος είναι πόνος που τον γλυκαίνει η ελπίδα, ο δεύτερος είναι ο πόνος, που τον κάνει ανυπόφορο η απελπισία. Ο πρώτος κάνει τον άνθρωπο να ταπεινωθεί, ενώ ο δεύτερος τον κάνει να επαναστατήσει και να βλασφημήσει. Από τη λύπη που νιώθει η ψυχή, που πιστεύει στο Θεό, βγαίνει η παρηγοριά, η παράκληση, που λένε οι θεοφόροι Πατέρες και τελείται το λεγόμενο χαροποιό πένθος ή χαρμολύπη, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο Φώτης Κόντογλου στη μελέτη του “Μυστικά ἄνθη”.

Στην πατρίδα μας, όπως προανέφερα, βιώσαμε εθνικό πένθος, εξαιτίας του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη, που στοίχισε τη ζωή σε 58 ανθρώπους και βύθισε στο πένθος πολλές οικογένειες. Η άρση ενός τέτοιου σταυρού μεταβάλλει το πένθος σε χαροποιό, με την ελπίδα της αναστάσεως.

Ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος γράφει χαρακτηριστικά στον έβδομο λόγο του: “κράτα όσο μπορείς την μακαρία και κεχαριτωμένη χαρμολύπη της κατανύξεως, η οποία κάνει την ψυχή την ώρα της προσευχής να λυπάται και να χαίρει συγχρόνως και μην παύσεις ποτέ να την εργάζεσαι, μέχρι να σε μεταρσιώσει ψηλά από τα γήινα και σε παραστήσει καθαρό μπροστά στο Χριστό στα ουράνια”.

Στο αντίκρισμα του Ζωοποιού Σταυρού, ας στοχαστούμε το μήνυμά του. Σ’ αυτό το ξύλο της αισχύνης, ο Κύριός μας προσήλωσε τη δική μας αισχύνη, καρφώθηκε στο ξύλου του Σταυρού, για να μάς απαλλάξει από τα δεσμά της αιώνιας καταδίκης και του θανάτου.

Ας συνεχίσουμε, Αδελφοί μου, την πορεία μας προς την Ανάσταση, με τη δύναμη και την ευλογία του Τιμίου Σταυρού. Αμήν!

Ίσως να ᾽ν᾽ αληθινή, ίσως να επαληθεύτηκε και πάλι πρόσφατα η λαϊκή παροιμία, “Μια φωτογραφία, χίλιες λέξεις!”, παρμένη από την ατάκα του 1920, του Αμερικανού επιχειρηματία Fred R. Barnard, “One Look Is Worth Thousand Words!”

Έβλεπα προ ημερών στιγμιότυπα και φωτογραφίες από την κηδεία του 23χρονου καταδρομέα των ΛΟΚ, Κυπριανού Παπαϊωάννου, ενός από τα θύματα του δυστυχήματος των Τεμπών, που βύθισε την πατρίδα μας σε εθνικό πένθος.

Στάθηκα για λίγο, κοιτάζοντας μια “αναμνηστική” φωτογραφία, βγαλμένη μέσα στο ναό, από τον Παναγιώτη Δημόπουλο, όπου τελέστηκε η κηδεία του παιδιού, με πρόσωπα, κάθε άλλο παρά σκυθρωπά, τουναντίον χαμογελαστά.

Διερωτήθηκα, αν πρόκειται για φωτομοντάζ. Ένα μοναδικό στιγμιότυπο, όπου αρκετά παιδιά, προφανώς φίλοι του Κυπριανού, χαμογελούν, έχοντας στο κέντρο τη σορό του “νεκρού αδελφού”, του φίλου, του “κολλητού” τους, του παιδιού τους, του εγγονού τους.

Μια φωτογραφία, που κάποιοι ίσως θα χαρακτήριζαν ανάρμοστη για την ιερότητα του χώρου και της στιγμής, της ιεράς εξοδίου ακολουθίας.

Οι περισσότεροι θα περίμεναν, όχι χαμόγελα, αλλά ζωγραφισμένη τη θλίψη και την απόγνωση, το θυμό και την ένταση στα πρόσωπα όλων!

Ίσως, κάποιοι, αναλογιζόμενοι το θρήνο της μητέρας του αδικοχαμένου νέου, να θυμήθηκαν τους στίχους του Ιάκωβου Καμπανέλη: “Τι να μου κάνουν δάκρυα δυο και στεναγμοί σαρανταδυό, μανούλα μου. Τί κι αν το δάκρυ μου νωπό, βουβό το στόμα και πικρό, μανούλα μου. Και τρέχω κάποιον για να βρω, να με ρωτάει και τον ρωτώ, τι θα γενεί, τι θα γενεί, ποιος θα πονεί, ποιος θα πονεί, μανούλα μου, μανούλα μου.”

Τίποτα απ᾽ όλα αυτά. Τουναντίον, χαρά και ενθουσιασμός, βεβαιότητα και αισιοδοξία! Η αναφορά των χαμογελαστών παιδιών, όχι στο εδώ και στο τώρα, το εφήμερο, αβέβαιο και πεπερασμένο, αλλά στο μετά και στο επέκεινα, το διαρκώς αναστάσιμο.

Κάποιοι σχολίασαν: “Πολύ ωραία μίλησε ο πατέρας του Κυπριανού, ο π. Χριστόδουλος”. Παρακολούθησα την κηδεία και δεν θυμάμαι, να άκουσα τον ιερέα πατέρα να μιλάει. Το παιδί μιλούσε, δια στόματος του πατέρα του. Ένα flashback της πνευματικής ζωής του παιδιού ήταν η ομιλία, ο επικήδειος λόγος.

Μα μιλάνε οι νεκροί; Ο Κυπριανός μίλησε, με μια ξεχωριστή, ιερή προκλητικότητα, επαναπαυόμενος πλέον στην αμυντική ασφάλεια του Θεού. Κι όμως μίλησε, believe it or not, στις καρδιές πολλών νέων ανθρώπων, που την καταβρίσκουν στη νωχελική πραγματικότητα της απόλαυσης της φραπεδιάς, του “χαλαρά, αραχτά και λίαν”!

Άκου λέει, πήγε σε μοναστήρι στην Ελλάδα, για να κάνει “τριήμερο”, δηλαδή να συμμετάσχει προσευχητικώς στις ιερές ακολουθίες, στην έναρξη της Μεγάλης Σαρακοστής, με αυστηρή νηστεία, αποχή από όλα τα φαγητά, ακόμα κι από νερό, για να προετοιμαστεί για το γάμο του, που θα γινόταν το καλοκαίρι. Καλά, και το “bachelor party”, πότε θα γινόταν;

Η ζωή του Κυπριανού, μια πραγματικότητα εκτός πραγματικότητας. Ή, να το πούμε καλύτερα, η ζωή μιας άλλης πραγματικότητας, αγίας και πνευματικής.

Σιωπηλός πλέον ο Κυπριανός στο φέρετρό του, κι όμως λαλίστατος! Βοώσα και ασίγαστη η σιωπή της νέας επικοινωνίας του παιδιού αυτού με αυτούς που, από δω και στο εξής, θα διαλέγεται και θα συναναστρέφεται. Με τους αγίους και όχι μόνον.

Αν δε βιώναμε τα τραγικά γεγονότα των Τεμπών, ποιος θα μίλαγε τώρα για τον Κυπριανό; Ποιος θα ήξερε για το παλληκάρι αυτό της Κύπρου; Ποιος θα συζητούσε για νηστείες και προσευχές, πέραν των συνειδητών μελών της Εκκλησίας;

Η εντάφιος σιωπή του Κυπριανού κραυγάζει, ως αλλότρια προς την πολύβουη σύγχρονη κοινωνία των α-προσώπων! Η σιωπή είναι “η γλώσσα του μέλλοντος αιώνος”, κατά τον Άγιο Ισαάκ το Σύρο και για τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, “η μητέρα της προσευχής, η μυστική πνευματική πρόοδος, κρυφή πνευματική ανάβαση”.

Η δυστυχία του δυστυχήματος μετατράπηκε για οικείους και φίλους σε χαρά αναστάσιμη! Προσδοκία και νέα συμπεριφορά και αντίληψη. Αλλαγή πορείας για κάποιους, που παρακολούθησαν τα γενόμενα στην κηδεία.

Η σιωπή του Κυπριανού μίλησε δυνατά. Η προσεγμένη ολιγωρία του έγινε διδασκαλία, με διαχρονικότητα. Η πνευματική βιωτή του μίλησε στις ψυχές πολλών, κυρίως νέων ανθρώπων. Ίσως κατάφερε να μεταστρέψει συνειδήσεις, να οδηγήσει κάποιους σε συντριβή καρδιάς και προσευχή και να ᾽γινε συνοδοιπόρος προς Εμμαούς!

Μιμήθηκε ο Κυπριανός και η λευιτική οικογένειά του τη σιωπή του Θεού, γι’ αυτό και ο Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ λέει ότι “η σιωπή του Θεού είναι απάντηση στις αδικίες μας η πιο εύγλωττη, η πιο ευγενική.”

Πόσο δίκιο είχε ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, όταν έλεγε ότι, “για τρία πράγματα δεν πρέπει να σπεύδετε να μιλήσετε: για το Θεό, μέχρι να ενισχύσετε την πίστη σας σ’ Αυτόν, για την αμαρτία ενός άλλου, μέχρι να γνωρίσετε τη δική σας και για το αύριο.”

Η σιωπή είναι το ανάχωμα στους χειμάρρους των ανούσιων λόγων. Είναι μία μορφή ηρωϊκής συμπεριφοράς και πνευματικής δράσης, ενάντια στην “τόλμη” της αυθάδειας και του θράσους, των “παράλληλων διαλόγων”, που δεν διαλεγόμαστε και δεν επικοινωνούμε, όπως θα έλεγε χαρακτηριστικά ο Νομπελίστας ποιητής Γεώργιος Σεφέρης.

Ίσως ο Κυπριανός να επαλήθευσε τη διαπίστωση του Αγίου Σεραφείμ του Σαρώφ: “Απόκτησε την εσωτερική σου γαλήνη και χιλιάδες άνθρωποι θα σωθούν γύρω σου, χωρίς εσύ να το ξέρεις.”

Α΄ Κυριακή των Νηστειών, Της Ορθοδοξίας
5Μαρτίου 2023

Παναγιώτατε Μητροπολίτα Θεσσαλονίκης κ. Άνθιμε,
Αγαπητοί Πατέρες,
Εξοχώτατοι και Εντιμώτατοι Πολιτειακοί και Στρατιωτικοί Εκπρόσωποι,
Αγαπητοί μου Αδελφοί,

Βρίσκομαι σήμερα στη Θεσσαλονίκη και στο ναό του Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου του Μυροβλύτου, έχοντας την εξαιρετική τιμή, να εκπροσωπήσω στη χθεσινή μεγαλειώδη μουσική συναυλία της ΣΟΝΕ, υπό την διεύθυνση του Μουσικολογιωτάτου Μαέστρου κ. Ευάγγελου Αραμπατζή, την Α. Θ. Π., τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, τις πατρικές ευχές και ευλογίες του Οποίου διαβιβάζω σε όλους σας.

Σήμερα, με την κανονική άδεια του Παναγιωτάτου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κ. Ανθίμου, προς τον οποίο εκφράζω τη βαθύτατη ευγνωμοσύνη μου για τη φιλοξενία του, καθώς και στον Προϊστάμενο του ναού, Πανοσιολ. Αρχιμανδρίτη κ. Δαμασκηνό, αξιώνομαι να ιερουργώ στο ιερό τούτο παλλάδιο της Ορθοδόξου ημών πίστεως και να ομολογήσω μαζί σας, τα ιερά της δόγματα, στην εορτή της αναστηλώσεως των ιερών εικόνων και της προσκυνήσεως της Αχράντου εικόνος του Ενανθρωπήσαντος Θεού.

Μιας προσκύνησης, που προϋποθέτει τη συνύπαρξη και συμπόρευση Θεού και ανθρώπου, την αλληλοπεριχώρηση, την επαναφορά μας στην προπτωτική παραδείσια κατάσταση, όπως αναφέρει και το απόσπασμα της εξοδίου ακολουθίας, ως ευχή και νοσταλγία του παρελθόντος: “Εις το καθ᾽ ομοίωσιν επανάγαγε, το αρχαίον κάλλος αναμορφώσασθαι.”

“Ὁ ἄνθρωπος τείνει νὰ ἐπαναφέρει στὸν ἑαυτό του τὸ ἀπολεσθέν θεοειδές”, όπως αναφέρει σε ομιλία του ο Σεβ. Μητροπολίτης Χίου κ. Μάρκος. Βέβαια, η συνάντησή μας με το Χριστό, ίσως να θυμίζει την πρώτη λεκτική αντίδραση και δυσπιστία του Ναθαναήλ, όταν συνάντησε το Διδάσκαλο: “ἐκ Ναζαρέτ δύναταί τι ἀγαθόν εἶναι;” Ο Θεάνθρωπος είναι κάτι το νέο και απορριπτέο, ιδιαίτερα για τους Αθηναίους, που είχαν διαποτιστεί με την Αριστοτελική λογική, κι όταν πρωτάκουσαν το κήρυγμα του Σταυρού από τον Απόστολο Παύλο, δεν μπόρεσαν να συλλάβουν το υπέρλογο θαύμα του “ἐνυπόστατου” Θεού.

Ο άγιος Νικόλαος Αχρίδος προβάλει τον εορταστικό χαρακτήρα της ημέρας, όταν λέει, ότι “Τούτη η μέρα μας υπενθυμίζει, όχι μια νίκη, ή έναν νικητή, αλλά τη μακρά αλυσίδα από νίκες και ολόκληρο στράτευμα από νικητές. Πρόκειται για τις νίκες της Εκκλησίας σαν ολότητα.”

Δύο μεγάλοι άγιοι, ο Αρχιεπίσκοπος Κριμαίας Λουκάς ο ιατρός και ο Μέγας Φώτιος, επισημαίνουν το κακό που προκάλεσαν οι εικονομάχοι, “με τον διεστραμμένο νου και την απολιθωμένη τους καρδιά, ανακηρύσσοντας τις εικόνες σε είδωλα και την τιμή στις εικόνες ως ειδωλολατρία.”

Ο μεν πρώτος στιγματίζει “τους ανθρώπους που σχίζουν το χιτώνα του Χριστού” και προκαλούν διαιρέσεις στους κόλπους της Εκκλησίας, όπως οι εικονοκλάστες, ενώ ο δεύτερος αναφέρεται στα θεία δόγματα, σημειώνοντας τα εξής: “Στὴν καθαρώτατη ὅμως καὶ ἁγιώτατη πίστι τῶν Χριστιανῶν ποὺ ἔχει μεγάλη ἀκρίβεια, λόγω τῆς εἰλικρίνειας καὶ τῆς εὐθύτητος, τῆς ἐξάρσεως καὶ τῆς ἀκεραιότητος, ὅταν ἐπιχειρήση κανεὶς νὰ εἰσφέρη καὶ μικρὸ δεῖγμα διαστροφῆς ἢ καινοτομίας, ἀμέσως καταφαίνεται καὶ διακρίνεται ἡ διαστροφὴ καὶ νοθεία μὲ τὴν παράθεσι τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ ὀρθοῦ λόγου, καὶ ἡ εὐγένεια τῶν εὐσεβῶν δογμάτων δὲν ἀνέχεται καθόλου οὔτε γιὰ λίγο τὸ νόθο γέννημα.”

Ο Μητροπολίτης Χαλκίδος Νικόλαος Σελέντης αποδίδει, πολύ παραστατικά, τη θεολογική διάσταση του “κατ᾽ εικόνα”: “Αν μπει κάποιος μέσα στην εκκλησία που είμαστε, και πάρει την εικόνα του Κυρίου μας που είναι εδώ στο τέμπλο, και την κατεβάσει από εκεί, και αρχίσει και την κλωτσάει, και την φτύνει, και την υβρίζει, και την ποδοπατεί, τι θα πούμε όλοι μας; Ότι είναι ασεβής.

Αν όμως, εγώ πάρω μίαν άλλη εικόνα, που αξίζει πιο πολύ από την εικόνα που είναι από ξύλο και χρώμα, που είναι ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, η εικόνα του Θεού, που γι᾽ αυτή την εικόνα κατέβηκε ο Θεός κι έγινε άνθρωπος, και μπήκε στη Βηθλεέμ, και μπήκε στην Υπαπαντή στου Συμεών τις αγκάλες, και μπήκε στον Ιορδάνη, και μπήκε στον Τάφο, αν πάρω αυτή την εικόνα του ανθρώπου, του κάθε ανθρώπου, και κάνω και σ’ αυτή ποδοπατήματα, και βρισιές, και συκοφαντίες, και αδικίες και εκμετάλλευση, τι πρέπει να είμαι; Ασεβέστερος.”

Ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς επιβεβαιώνει τα ως άνω, λέγοντας ότι, “Διαφυλάσσοντας τήν ζῶσα Εἰκόνα τοῦ Θεοῦ σέ αὐτόν τόν κόσμο, ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία διεφύλαξε τόν ἄνθρωπο, διεφύλαξε τόν Χριστό ὡς ἄνθρωπο. Ὁ ἴδιος ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά βρῆ σ’ ἐμᾶς τούς ἀνθρώπους τήν θεία Εἰκόνα, τήν ζῶσα θεία Εἰκόνα, … για νά ἀνακαινίσῃ τήν Ἰδική Του Εἰκόνα στόν ἄνθρωπο.”

Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο της Κρίσεως, ο Δίκαιος Κριτής παραδίδει την τελική κρίση στους περιθωριοποιημένους του κόσμου τούτου. Αυτοί, στο επέκεινα, θα αποτελέσουν το νέο κριτήριο της σωτηρίας μας και θα γίνουν οι κριτές μας! Οι πεινασμένοι, οι διψασμένοι, οι ξένοι, οι γυμνοί, οι ασθενείς κι οι φυλακισμένοι. Οι έξι κατηγορίες ανθρώπων του σύγχρονου κοινωνικού περιθωρίου!

Η δική μας θέληση πλέον θα καθορίσει το αιώνιο μέλλον μας, αν δηλαδή θα ευθυγραμμιστούμε με την ευαγγελική προτροπή, ώστε στάση ζωής να γίνει ο χορτασμός των πεινασμένων και η επίσκεψη των φυλακισμένων, ως ελάχιστη αναγνώριση της παρουσίας στη ζωή μας των ανεκτίμητων αυτών αδελφών, που έχουν τόσο ανάγκη από τη δική μας φιλόστοργη προσέγγιση, κι όχι από μια προσέγγιση ανελέητης ελεημοσύνης, που τους εντάσσει στην κατηγορία “άχθος αρούρης”.

Αν ακόμη διερωτόμαστε, γιατί η εκτίμηση του Κυρίου στρέφεται επιτακτικά στην προσφορά αγάπης προς τους ελάχιστους αδελφούς, ίσως, γιατί στη φτώχεια εκείνων ανακαλύπτουμε τη γνησιότητα της απλότητας που αφήνει ακάλυπτη την αληθινή μας όψη, τη δική μας πνευματική γύμνια, ή το δικό μας μεγαλείο ανθρωπιάς και φιλανθρωπίας, απαλλαγμένο από την υλική και πνευματική ματαιοδοξία και αυτοπροβολή.

Ίσως, γιατί στην μορφή των ελάχιστων αδελφών του Χριστού έχει ζωγραφιστεί η πραγματική εικόνα του Θεανθρώπου, το πρόσωπό Του, όχι εν δόξη, αλλά εν ατιμία, στο πάθος Του, σε τέτοιο βαθμό που να αναρωτιόμαστε, “πού έδυ σου το κάλλος;”

Ας μη λησμονούμε, ότι ακόμα κι η προσευχή μας, για να φτάσει στο Θεό, περνά μέσα από την καρδιά, την ψυχή και το δάκρυ του συνανθρώπου μας, που είναι ο “έτερος εγώ”!

Στο κλίμα του εθνικού πένθους, που όλοι βιώνουμε, ας μας επιτραπεί θεοφιλώς, ως Έλληνες, να πανηγυρίσουμε για τη σημερινή εορτή της Ορθοδοξίας. Μιας ζωντανής Ελληνοορθοδοξίας, όπως εκφράστηκε στις υπεράνθρωπες προσπάθειες των Ελληνικών διασωστικών συνεργείων, που, με παγκόσμια πρωτιά, κατέφθασαν στην Τουρκία και τη Συρία, για να απεγκλωβίσουν συνανθρώπους μας, στα ερείπια, με κίνδυνο της ζωής τους.

Μιας βιωματικής Ελληνοορθοδοξίας, που απεικονίστηκε στις ατελείωτες ουρές, που σχημάτισαν οι εθελοντές αιμοδότες, για τους τραυματισμένους αδελφούς μας στα Τέμπη.

Της διαχρονικής συμπόρευσης του Παρθενώνα και της Αγιά Σοφιάς, όπως αυτή εκφράζεται, ως δάκρυ συγκίνησης στα πρόσωπα των περήφανων ελληνόπουλων, των δικών μας σύγχρονων ηρώων, που αγωνίζονται και διακρίνονται ως ολυμπιονίκες, ως βραβευμένοι μαθητές σε διεθνείς διαγωνισμούς, ως ευεργέτες του έθνους, ως διακεκριμένοι παγκοσμίως, στο χώρο των επιστημών, των τεχνών και των επιχειρήσεων.

Όλοι αυτοί τολμούν και ονειρεύονται, τολμούν και πραγματώνουν το όραμά τους,  γιατί αυτοί κοσμούν την κοινωνία μας και το Γένος μας, με τα επιτεύγματά τους. Γιατί αυτοί μας μαθαίνουν, όλους εμάς, που ζούμε στην Ελλάδα, εντός συνόρων, αλλά και στην άλλη μεγάλη Ελλάδα, εκτός συνόρων, όπου γης, να συν-οραματιζόμαστε, να συνεργαζόμαστε, να μαθαίνουμε ο ένας από τον άλλο, να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο, μιας και είναι αναγκαιότητα και αρετή η ενότητα, η ομοψυχία και η αρμονική συμβίωση.

Ο σημερινός εκκλησιαστικός εορτασμός ας αποτελέσει έναυσμα έντονου προβληματισμού για τον καθένα μας, ξεχωριστά και συλλογικά, αν και κατά πόσο μιμούμαστε όλους αυτούς που τιμά η σημερινή εορτή, δηλαδή τους ήρωες αγίους της πίστης μας, τους πρωταθλητές και ολυμπιονίκες της πνευματικής αθλήσεως.

Αν, δηλαδή, γνώμονας της πορείας και ταυτότητάς μας, και η αλήθεια της νεοελληνικής μας ελευθερίας και θρησκευτικής μας συνείδησης, συνοψίζονται στην έξαρση που προκαλούν οι στίχοι: “Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά και “Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια”.

Αδελφοί μου,

“Αὔτη ἡ πίστις τῶν Ἀποστόλων, αὔτη ἡ πίστις τῶν Πατέρων, αὔτη ἡ πίστις τῶν Ορθοδόξων, αὔτη ἡ πίστις τήν Οἰκουμένην ἐστήριξεν.” Αμήν!

Οι φωτογραφίες είναι προσφορά του κ. Δημοσθένους Τσαβδαρίδη.